Pokazywanie postów oznaczonych etykietą prawo rzymskie. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą prawo rzymskie. Pokaż wszystkie posty

piątek, lutego 25, 2011

"Lepiej na miazgę rozgnieść muchę, niż połaskotać nosorożca", mówi Pan Tygrys

W tytule mamy nowy bonmot by Triarius the Tiger. A także nasze tutaj motto. Alternatywny tytuł (który można sobie potraktować jako podtytuł), to: "Gibbon, Septimius Severus i Koneczny".

Zacząłem sobie, znowu, po chyba trzydziestu latach, czytać Gibbona. (Oczywiście w oryginale, bo jaki sens czytać gościa, uważanego przez wielu za największego prozaika w angielskim języku, w jakimś innym narzeczu? Wydanie wzgl. współczesne, jednotomowe, a więc wyraźnie skrócone, ale wydaje się, że te skróty nie powinny nam tu w naszych razgaworach specjalnie przeszkadzać. To nie to co z rodzimym wydaniem Spenglera!)

W sumie fajna lektura, ALE NIE DLA KAŻDEGO! Ten "jedyny tak dawny historyk, którego nadal z pożytkiem i przyjemnością czyta wykształcony laik", to coś, na co ja bym wymagał osobistej dyspensy od spowiednika, jeśli nie od razu od biskupa. Gdyby, oczywiście, mniejsze było od tego, które mamy obecnie, prawdopodobieństwo, że to TW i w ogóle obrzydliwe typy.

Trochę żartuję, bo chodzi mi nie o religijne zagrożenie, tylko o intelektualne. Mimo, że Gibbon oczywiście do przyjaciół chrześcijaństwa nie należy, raczej przeciwnie. (Swoją drogą, w facet młodości sam z siebie nawrócił się na katolicyzm, ale został z tego forsownie wyleczony przez ojca, m.in. wysłaniem na naukę do Genewy.)

Z tymi dyspensami chodzi mi o to, że tutaj mamy coś, co trudno jest dokładnie rozróżnić - bardziej retoryka to, czy też propaganda? Retoryka, bo widać tu na każdym kroku imitację Cycerona. Co faktycznie daje dość zgrabny styl, ale całkiem, moim skromnym, nie na miejscu w poważnej, jakby nie było, historii. A poza tym wyraźnie archaiczny. Propaganda, bo Gibbon, choć facet w sumie sensowny, jest nieodrodnym dzieckiem swojej epoki... Nie wie ktoś jakiej? No to powiem, że jego Magnum Opus zostało do końca wydane w Anglii, na rok przez zburzeniem Bastylii. Było to więc Oświecenie jak w pysk strzelił - z całym tzw. "dobrodziejstwem inwentarza".

Z tą propagandą u Gibbona jest jeszcze o wiele zabawniej, niż by to mogło wynikać z tego, com dotychczas rzekł, bowiem mamy tu propagandę PODWÓJNĄ: najpierw przecież cała ta praktycznie historia, wszystkie te źródła i ówczesne opinie, na których Gibbon opiera swą narrację - a które do dziś stanowią zasadniczą część tego, co o historii cesarskiego Rzymu (zakładając, że coś w ogóle), wie współczesny inteligent! - to przecież pisma mniej lub bardziej stoickie i reprezentujące ideologię ówczesnego rzymskiego senatu...

Na co z kolei, nakłada się oświeceniowa propaganda Gibbona. Całkiem wierzę, że on ją ludziom aplikował w całkowicie dobrej wierze i uczciwie, ale ani naukowe standardy nie były wtedy takie, jak potem, ani też, biedny Gibbon nie miał przecież szansy czytać Spenglera, Pana Tygrysa... Czy, od drugiej strony, (toutes proportions gardées and pardon my French) Michnika. Żeby to przeraziło i nauczyło rozumu.

Jest to, com powyżej rzekł, sprawą ogromnie, moim skromnym, ciekawą, ale na dziś przyszykowałem coś innego i dość specjalne danie. Otóż, zgodnie z tytułem, chciałem dać coś moim ulubieńcom... Jest ich sporo, różnych kategorii, fakt, ale w tej chwili zajmiemy się dopieszczaniem czcicieli Naszego Wielkiego Historiozofa Konecznego... Chyba Feliks mu było, tak?

Jego najlepszym, i autentycznie pankosmicznym, dowcipem są oczywiście "bizantyjskie Niemcy". (I nie ma to absoutnie nic z moją do Niemiec ew. sympatią, czy, o wiele bardziej namacalnym, jej absolutnym brakiem.) Jednak "łacińska Polska" to także całkiem niezły żart, a w dodatku z niego - w odróżnieniu od tamtego, totalnie abstrakcyjnego - coś podobno miałoby wynikać. Dla nas tutaj i tu. Polaków znaczy - jęczących pod jarzmem III RP i całego tego syfa, z sąsiadami na czele.

Gdyby ktoś nie wiedział, to Koneczny głosi, iż każda "cywilizacja" jest zdeterminowana przez swój "system prawny"... I to by w sumie było tyle, reszta to w sumie politura, fioritura, klej do wąchania i taniec z gwiazdami na lodzie.

No i my tutaj - Polacy znaczy - mamy "prawo rzymskie" po prostu w samym szpiku kości. Od zawsze. Nic to, że PRL, III RP, zabory... Niemcom, tysiąc lat temu, wystarczyła - wedle Konecznego znaczy - jedna (słownie jedna) cesarzowa importowana z Bizancjum, by się na wieki stali bizantyjscy, a my jakoś tak bez powodu staliśmy się Rzymianami, i to się nas trzyma, bez żadnych tam wahnięć, czy przestojów w pracy!

Mamy bowiem, jak uczy Koneczny, "prawo rzymskie". W genach, szpiku kości, jak zapewne należy rozumieć, ale też chyba w sądowej praktyce? Więc może jednak Koneczny miał np. rację, ale jego dzisiejsi czciciele już nie? Bo czyż sądowa praktyka III RP i Ojrounii to takie cholernie rzymskie? Co ja tam wiem, prawo, jako takie, nie ma dla mnie nijakiej świętości. Nawet, o zgrozo, nie jestem skłonny pisać go z Wielkiej Litery! (Wiem, bolszewik jestem czystej wody. A w dodatku dyslektyk i upiornie mnie ten jałowy prawniczy bełkot nudzi.)

W skrócie jednak - więc "prawo rzymskie", to prawo, które - jak należy bez cienia wątpliwości wierzyć - stanowi podstawę systemów prawnych w całym cywilizowanym świecie (z wykluczeniem jednak takich NIECYWILIZOWANYCH miejsc, jak Wielka Brytania i wiele jej dawnych kolonii). A konkretnie, żeby się już nie babrać w historycznych detalach, bierze się ono z tzw. Kodeksu Jutyniana, spisanego w wieku bodajże VI naszej ery...

Opartego zaś praktycznie wyłącznie na prawniczych autorytetach z epoki o wiele wcześniejszej, bo z przełomu wieków II i III, panów Papiniana i Ulpiana. Nie wdając się już w szczegóły, że obaj oni byli, wedle wszelkiego prawdopodobieństwa, Aramejczykami (po aramejsku mówił, jakby ktoś nie wiedział, także Chrystus), a ich prawo było o tyle "rzymskie", że spisane faktycznie po łacinie i na dworze władcy, który na jakiś czas odzyskał zachodnią część Imperium. Z Rzymem Scypionów, czy choćby nawet Cycerona, miało to naprawdę niewiele wspólnego. (No a Aramejczycy, to zdecydowanie wschód imperium. Co nie jest bez znaczenia dla tej sprawy.)

Zresztą po co ja mam to mówić, skoro może Gibbon? Poczytajmy sobie zatem o tym władcy u Gibbona. Któren, choć, jako się rzekło, obciążon oświeceniowymi skazami optycznymi, nie jest żadnym kłamcą, ani też żadnym idiotą - wręcz przeciwnie! Jego "konkrety" dają się czytać bez problemu i zagrożenia dla duszy, a nawet ze sporym pożytkiem. (Cały problem, by je odróżnić od ideologii, dlatego potrzebna by była dyspensa.)

Niestety nie mogę tu wkleić całego Gibbona, ani nawet wszystkiego, co pisze on o Severusie i jego epoce. Przełożę jednak dla Moich P.T. Czytelników jeden fragment. (Pewnie to istnieje i po polsku, zapewne nawet lepiej przełożone, bo nie szybko i na kolanie, a starannie i za forsę, ale ja mam tu angielski oryginał i tyle.)
Ale młodość Severusa została wyszkolona w oczywistym posłuszeństwie obozów, zaś swe dojrzalsze lata spędził on w despotyźmie militarnego dowodzenia. [_ _ _] Brzydziło go określanie siebie, jako sługi zgromadzenia [konkretnie Senatu], które nienawidziło jego osoby i drżało na każde zmarszczenie jego czoła. Wydawał rozkazy tam, gdzie życzenie byłoby równie skuteczne, przyjął maniery i zachowanie władcy i zdobywcy, sprawując, bez żadnego maskowania, wszelką ustawodawczą, jak i wykonawczą władzę.

Zwycięstwo nad senatem było łatwe i pozbawione chwały. Wszystkie oczy i wszystkie pasje były skierowane na najwyższego urzędnika, posiadającego siłę zbrojną i skarb państwa, podczas gdy senat, ani wybrany przez lud, ani chroniony przez zbrojną siłę, ani też motywowany obywatelskim duchem, opierał swój chylący się do upadku autorytet na kruchej i rozpadającej się podstawie dawnych opinii.

Subtelna teoria republiki niezauważalnie znikała, zostawiając miejsce dla oczywistszych i konkretnych monarchicznych uczuć. W miarę jak wolność i honory Rzymu stopniowo przekazywane zostawały prowincjom, w których dawny ustrój był albo nieznany, albo też wspominany ze wstrętem, tradycja republikańskich maksym stopniowo się zacierała. Greccy historycy wieku Antoninów zauważają ze złośliwą przyjemnością, że, choć władca Rzymu, zgodnie z przestarzałym przesądem, powstrzymał się przed przyjęciem tytułu króla, miał pełen zakres królewskiej władzy.

W wieku Severusa senat był wypełniony gładkimi i elokwentnymi niewolnikami ze wschodnich prowincji, którzy usprawiedliwiali osobiste pochlebstwa spekulatywnymi zasadami niewolnictwa. Ci nowi adwokaci [królewskich] prerogatyw byli z przyjemnością wysłuchiwani na dworze, z cierpliwością zaś przez lud, kiedy wynosili pod niebiosa obowiązek biernego posłuszeństwa i obrazowo przedstawiali okropieństwa wolności.

Prawnicy i historycy wspierali ich swymi naukami o tym, że Imperialny urząd jest sprawowany, nie w drodze mianowania, ale w wyniku nieodwołalnej rezygnacji senatu, że cesarz jest zwolniony z ograniczeń narzucanych przez cywilne prawa, może w oparciu o swą arbitralną wolę zarządzać życiem i majątkiem swych poddanych, a cesarstwem może dysponować tak, jak swym prywatnym dziedzistwem.

Najbardziej wyróżniający się z owych ekspertów prawa cywilnego, szczególnie zaś Papinian, Paulus i Ulpian, "kwitli" za panowania dynastii Severusa, a rzymska jurisprudencja, złączywszy się ściśle z systemem monarchicznym, jak uważano, osiągnęła pełnię dojrzałości i doskonałości.

Współcześni Severusa, korzystając z pokoju i chwały jego panowania, przebaczali okrucieństwa, jakimi zostało wprowadzone. Potomność, która doświadczyła fatalnych skutków jego maksym i przykładu, słusznie uważała go za głównego autora schyłku rzymskiego imperium.
(Formatowanie, w sensie podziału na akapity, moje własne. Także to wytłuszczenie dla dyslektyków.)

Co z tego wszystkiego wynika? Niby nic, w końcu Gibbon to nie objawiene, może się mylić i może nawet kłamać. Jednak teraz wszystkich P.T. Czcicieli Konecznego zachęcam, by raczej popolemizowali z Gibbonem, niż ze mną (choć co mi tam, zapraszam do polemiki i ze mną). I raczej uczynili to, zanim znowu zaczną nam te zabawne poglądy serwować, jako drogę do zbawienia.

Nie wiem, czy jest to AŻ zgniecenie (kolejnej, po Korwinie) muchy, ale - nil desperandum! - jeszcze parę pacnięć i powinno być po tym mało sympatycznym źwierzaku.

W każdym razie obszerny cytat z naprawdę nie byle jakiego historyka - choćby w sensie znaczącego publicysty, bo czymże w końcu jest WSZELKA historia? - też ma swój wdzięk i coś chyba daje.

triarius
---------------------------------------------------
Czy odstawiłeś już leminga od piersi?

sobota, listopada 08, 2008

What's it about i Jak działają synapsy leminga

Jednym z najnowszych i najcenniejszych egzemplarzy w mojej kolekcji sentencji, mott i bonmotów jest takie oto cudownie wieloznaczne i z każdej strony prawdziwe stwierdzenie: "It's not about who's right, but who's left". Nie wiem jak tam obecnie na naszej prawicy ze znajomością niuansów angielszczyzny, więc wyjaśnię. (Nie obrażać się, dla kogo to oczywiste!).

Może najpierw skąd pochodzi ta sentencja. Pochodzi od "ojca amerykańskiego karate" Eda Parkera. To by mogło stanowić kolejne clou, pozwalające zrozumieć, dlaczego tak mi się to podoba i o co tu chodzi. Dodać jeszcze mogę, że sentencję tę znalazłem w książce Marca "Animal" MacYounga na temat zastosowania sztuk walki na realnej i często niezbyt przyjaznej ulicy. "Animal" od dobrze ponad dziesięciolecia dostarcza mi, jakby mimochodem, także i sentencji. Zapłodnił mnie zresztą do obecnego tytułu tego bloga: "Wyższa Szkoła Taktu, Wdzięku i Elegancji 'Szarżujący Bawół'".

Dalej nie jest całkiem jasne, co w tym stwierdzeniu widzę? No to wyjaśniam. Można to przetłumaczyć na przykład tak: "Nie chodzi o to kto jest prawicą, tylko kto jest lewicą". Jest to zabawnie przewrotne, sugerujące jakieś głębie - czysty paradoks i coś w rodzaju koanu o klaskaniu jedną ręką. No i pasuje na prawicowe stronki. Nie jest to jednak, powiedzmy sobie szczerze, dokładnie to, o co ojcu amerykańskiego karate chodziło. Inna interpretacja, w dodatku całkiem już zgodna z intencją twórcy, jest taka: "Nie chodzi o to kto ma rację, a o to kto pozostanie". W domyśle: "na placu boju", albo po prostu "przy życiu".

O to chodzi PRZEDE WSZYSTKIM i to RÓWNIEŻ genialnie pasuje na prawicowe stronki. Niewykluczone, że nawet o wiele bardziej niż tamto o prawicy i lewicy. Żyjemy bowiem w takiej epoce, że naprawdę chodzi już po prostu o to "who's left" - czyli kto pozostanie. W każdym razie pozostanie nie jako marna imitacja globalnej mrówki, totalitarny leming, czy wymarzony przez wszelkie lewactwo od stuleci "nowy człowiek", tylko jako człowiek w miarę normalny - taki, jakiego sami potrafilibyśmy szanować, którego potrafilibyśmy zrozumieć, jakim chcielibyśmy, by były nasze dzieci i prawnuki, taki jakim byli nasi przodkowie - ci z których jesteśmy dumni.

To może teraz przejdźmy od teorii do praktycznego przykładu... Oto więc przykład. W ostatnich wyborach w USA podobno 96% Murzynów głosowało na kolorowego Obamę. Ktoś mógłby rzec, że to rasizm, i nie byłoby to pozbawione sensu. Miałby rację - byłby "right", by zacytować Eda Parkera. Tylko co, do kurwy nędzy, z tego? Ludzie, którzy wiedzą, że plemienne kryteria są i zawsze będą stosowane, że te sprawy nigdy nie będą dla większości w miarę normalnych ludzi bez znaczenia, i tak to wiedzą i niewiele im ten fakt - że niemal wszyscy czarni głosowali na czarnego - zmienia.

Jednak wielu z tych ludzi słysząc ową informację, od razu zapewne poczuje satysfakcję i jakiś drobniutki przypływ nadziei: "tak, teraz będziemy mieli argument do przekonywania lemingów!" Bullshit! Niestety, ale to bzdura. Lemingi są już tak dobrze wytresowane, iż tego typu informacje spłyną po nich jak woda po przysłowiowej gęsi. Może nie całkiem od rzeczy będzie prześledzić, jak będą działały w tym przypadku - a i w wielu innych analogicznych - synapsy leminga.

Ale jeszcze sobie coś wyjaśnijmy, bo może nie każdy kojarzy wszystko, com tu kiedykolwiek napisał. Otóż cały czas żyjemy jeszcze "w demokracji", ale tak naprawdę to już nikt tej demokracji poważnie nie traktuje, bo naprawdę rządzą nami "elity", oraz "Prawo". Co to oznacza w praktyce zapewne nie muszę czytelnikom moich kawałków wyjaśniać, ale powiedzmy sobie wprost, że na pewno o niczym istotnym już nie decyduje "wola ludu", ludu zaś "suwerennością" już nikt się naprawdę nie przejmuje. Ani elity, ani lemingi - ani nawet my przecież.

Elity działają głównie manipulując sobie zza kulis, a oficjalnie "zaporą przed populizmem", a Bogiem tej nowej totalitarnej utopii w którą nas z każdym dniem coraz głębiej pakują, jest Prawo. (Przez duże "P" oczywiście.) No i to prawo jest, jakże by inaczej, "rzymskie". Obowiązują w nim znaczy się, przeróżne "rzymskie zasady prawne". Które muszą być przestrzegane - także przez ten rzekomo wciąż "suwerenny" lud. Który nie śmie nic przeciw Rzymskiemu Prawu powiedzieć - no bo od razu stałby się "populistyczny", a to jest jedną z najgorszych rzeczy, jakie można w ogóle pomyśleć.

Jedną z zasad "prawa rzymskiego", która, jak i wszystkie zasady tego "rzymskiego prawa", nas obowiązuje... Choć Rzymianami przecież nie jesteśmy, a rzymskie pozdrowienie jest nawet b. źle widziane... Mamy "suwerenny lud", mamy "demokrację", Rzym jest właściwie dla nas fuj i tak ma być, ale "prawo rzymskie" to mus na wieki wieków!

No i jedna z zasad tego prawa mówi, że "odpowiedzialności zbiorowej nie budiet". Choć przecież wszędzie i zawsze jest odpowiedzialność zbiorowa - bo inaczej za jakie zbrodnie musiałbym oglądać codziennie mordy różnych Zemków, Kaliszów, Schetyn, i jeszcze miałbym mieć Tuska za premiera? Jeśli nie za winy dalekich przodków, co to liberum veto i te sprawy?

No dobra, moglibyśmy sobie tak ironizować do nowego roku i mielibyśmy rację ("right"), ale nie o o to chodzi. Ważne jest to, że leming, czyli normalny, nie-moherowy, nie-rasistowski, nie-populistyczny... Demokrata, a jakże... Więc takie coś Prawo Rzymskie i jego dzisiejszych interpretatorów szanuje jak... Nie bardzo nawet jest z czym porównać, bo przecież nie ojca matkę, chyba że byli ubekami albo co najmniej TW.

Więc tak sobie taki lemnig rozumuje. Murzyni wybrali czarnego - dobra, mieli rację czy nie mieli, jest w tym pewna plemienność. (Mówimy o takim nieco inteligentniejszym lemingu.) Ale to nie powód, byśmy my mieli teraz wobec nich STOSOWAĆ ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZBIOROWĄ! Która, jak każdy wie, gwałci zasady Prawa Rzymskiego. Leming ma to przyswojone podkorowo, bo bo mu to codziennie mówią.

Jeśli leming jest w dodatku libralny - a który w końcu nie jest? - to doda jeszcze coś w stylu: "fakt, stało się, może nie całkiem ładnie, ale spuśćmy na to grubą kreskę i patrzmy w przyszłość!" No i doda, ze Prawo Rzymskie odrzuca odpowiedzialność zbiorową, więc teraz my NIE MAMY PRAWA z powodu zbiorowych działań Murzynów... Którzy być może całkiem przypadkiem, kierując się całkiem innymi kryteriami niż rasowe, wybrali swojego... Nie mogło tak być? Więc my teraz, stosując odpowiedzialność zbiorową, mamy odpowiadać... No niech będzie - "tym samym"??! Nielzia!

Tak działa umysł ogromnej większości współczesnych "obywateli" i nic się na to nie poradzi. Jeśli chce się coś tu zmienić, to radzę zacząć od samych podstaw. Miejsc gdzie można zacząć, jest sporo, ale czemu by to nie miało być zrozumieni i przemyślenie bonmotu Eda Pakera, od którego zacząłem. Tego że: "It's not about who's right, but who's left". A potem zacznijmy może z tego wyciągać praktyczne wnioski. Proste?

triarius

---------------------------------------------------
Caeterum lewactwo delendum esse censeo.