Chciałem dzisiaj się zabrać, kolejny raz, za problem sztuki - współczesnej i tej wartościowej - od innej strony, blitzkrigowym atakiem na samo centrum i jądro problemu...
Ale w pisaniu okazało się (głupi byłem, żem tego od razu nie przewidział!), iż to jest o wiele zbyt ambitny temat na krótki blogaskowy tekścik, więc zamiast tego zrobimy sobie wprowadzenie do Tygrysizmu. W sensie zaczniemy go pisać, dając światu odcinek 1.
* * *
Bierzemy sobie spory kawał ziemskiego globu i jakąś zamieszkującą go ludność. (Jednak NIE całą ludzkość i całą powierzchnię Błękitnej Planety!) Z naszego tutaj punktu widzenia możemy mieć trzy zasadnicze stany - w sensie rodzajów życia społecznego, duchowego, intelektualnego, religijnego, artystycznego itd..
A. Życie ludzi zamieszkujących jakiś określony obszar, to w sumie życie zwierzęcia z gatunku "człowiek". Oczywiście żadne żyrafy czy niedźwiadki koala, ale w sumie głównie, jeśli nie wyłącznie, biologia. Rodzenie się, ciężka przeważnie egzystencja dla prostego przeżycia, rozmnażanie się, umieranie.
Czasem jakieś wojny, jakieś zmiany władzy, jakieś podboje... W końcu u lwów czy lemurów na wolności także te rzeczy występują cały czas. Religia - oczywiście, choć raczej bardziej jakaś magia. Jakieś sięgające pradawnych czasów kulty, których nikt nie stara się intelektem analizować, czy ulepszać.
Brak wielkich różnic klasowych, brak większego podziału pracy, ludzie żyją głównie z roli i na roli, brak, lub niemal brak, miast wartych tego miana. Duchowieństwo w postaci bardzo mało rozwiniętej. Pismo, jeśli znane, bez istotnego znaczenia dla większości.
Jeśli jacyś historycy będą o tym kiedyś później pisać - będą, z konieczności, swych potencjalnych czytelników męczyć recytowaniem długich, nużących list Chilperyków i Chlotarów. Niewiele bowiem poza tym tam się działo, o czym by sobie można popisać.
Oczywiście, całkiem często jakiś Chilperyk mordował jakiegoś Chlotara i brał sobie jego żonę, całkiem często jakiś inny Chlotar wyłupiał oczy innemu Chilperykowi i zabierał jego królestwo... Czasem nawet któryś taki potrafił zrobić coś sympatycznego i wzniosłego - na przykład podarować boginii cenną przepaskę na biodra. (Ach!)
W sumie to jednak było tyle, życie ludzi nie zmieniało się przez stulecia, choć jakiś Chilperyk czy Chlotar potrafił stracić żonę lub królestwo, a inny zyskać. Żeby nie wspomnieć o dziesięcioleciach - które przecież w takiej Europie na przykład, od tysiąca lat, dają się na ogół dość łatwo rozróżnić, i każde niemal ma swoje wyjątkowe cechy, niemal swoją własną "duszę".
Religia się zasadniczo nie rozwija, choć możliwe są, rzadkie ale jednak, jakieś religijne rewolucje, oraz, zapewne znacznie bardziej prawdopodobne, podboje połączone z narzucaniem jednej religii i/lub niszczeniem innej. Sztuka prosta, odwieczna, niemal niezmienna, właściwie nieuczona w jakimś dzisiejszym szkolnym sensie (no bo i szkół raczej nie ma), choć możliwy wysoki poziom rzemiosła i dopracowana przez wieki forma.
W każdym razie ta sztuka zmienia się niesamowicie wolno, nie jest uczona w żadnych akademiach, nie jest analizowana przez znawców, nie jest towarem, nie ma krytyków, nie ma marchandów, nie ma filharmonii ani kultu samotnego geniusza.
Ma wartość sakralną, prestiżową, poza tym, że po prostu ci, którzy wykonują te wszystkie miecze, zapinki, kielichy i całą resztę, nie wyobrażają sobie, jak i ich "klienci", że mogloby tam nie być wszystkich tych tradycyjnych ornamentów, a forma mogłaby być jakaś całkiem nietradycyjna.
Co jeszcze? Co jeszcze?
Może ten odcinek sobie teraz zakończymy, bo i tak do jakiegoś nowego sedna dojść już, w zwykłym blogaskowym tekście nieprzesadnej długości, nie zdołamy - powiemy tylko, że ludzi żyjących w tego typu epoce, w takich warunkach, nazywamy sobie Fellachami, co jest określeniem szpęglerycznym.
Prawdziwi, pierwotni egipscy fellachowie tymi "naszymi" Fellachami oczywiście byli jak najbardziej, ale absolutnie nie tylko oni, bowiem uprzejmie pozwolili nam stosować to miano do wielu innych, w podobnych w sumie sytuacjach.
("Fellah" pisze się wprawdzie chyba przez samo "h", ale to się fatalnie odmienia, wiec stosujemy tu sobie taką uroczą ambiwalencję und niepewność.)
A więc - Fellah i ten specyficzny, bliski biologii, rodzaj ludzkiego życia. Pierwszy, który sobie, w ogromnym skrócie, przedstawiliśmy. Przyjdą jeszcze (Deo volente) dwie inne podstawowe formy ludzkiego życia, plus kilka pośrednich, zmutowanych, hybrydalnych, czy jak to tam nazwać.
* * *
(A w ogóle, jak chcecie więcej tej propedeutyki, to wykażcie zainteresowanie, piszcie komęta i w ogóle. Inaczej łaskawie darujcie, mogę nie widzieć sensu. Nie że coś, oczywiście, obowiązku nie ma.)
triarius
P.S. A teraz wychodzimy pojedynczo. Parami też może być, zgoda. I uważać na ogony.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz